"Урал батыр" эпосы - Европа һәм Азияны тоташтырып ятҡан Урал армыттарында иң боронғо дәүерҙәрҙән ғүмер кисергән башҡорт халҡының мифологик ҡараштары нигеҙендә ижад ителгән ҡабатланмаҫ ҡомартҡы ул. Әҫәрҙә донъя мәҙәниәтенә мәғлүм архаик эпостарға оҡшаш дөйөм типологик һыҙаттар һәм шулай уҡ уның үҙенә генә хас этник үҙенсәлектәр күҙаллана.

"Урал батыр" эпосын беренсе мәртәбә 1910 йылда Ырымбур губернаһы 2-се Бөрйән волосы (хәҙерге Баймаҡ районы) Иҙрис ауылында Ғәбит сәсән Арғынбаевтан (1856-1921) һәм Икенсе Этҡол ауылында Хәмит сәсән Әлмөхәмәтовтан (1861-1923) Мөхәмәтша Буранғолов (1888-1966) яҙып алған.


Эпос "Урал батыр" - уникальное сокровище устно-поэтического творчества башкирского народа, с древнейших времен населявшего Уральские горы - каменный пояс Евразии. Произведению присущи как известные в мировой культуре общие типологические черты архаического эпоса, так и своеобразный этнический колорит.

Первые варианты памятника башкирской словесности - эпоса "Урал батыр" были записаны в 1910 году Мухаметшой Бурангуловым (1888-1966) от сэсэна Габита Аргынбаева (1856-1921) в деревне Идрисово Оренбургской губернии 2-й Бурзянской волости (в настоящее время - Баймакский район РБ) и от сэсэна Хамита Альмухаметова (1861-1923) в деревне Второе Иткулово.

Перевод на русский язык А. Х. Хакимова, художник Б. А. Хайбуллин.

И. Юсупова.